Terroir

Deze pagina is het onderzoeksrapport horende 'Te doen voor 1 januari 2015' lijst, nummer 14.

Hieronder wordt een overzicht opgebouwd van parameters waaraan je een wijngaard kan meten. Denk aan grondsoort, positie ten opzichte van zon en wind, bescherming door houtwallen of muren, hellingshoek, gemiddelde temperatuur, zonuren, grondwater. En daarbij waar deze parameters ongeveer idealiter aan zouden moeten voldoen...

Terroir is het Franse woord voor de kenmerken van de grond én de omgeving waar de druivenplant leeft.

Daarbij ga ik proberen inzicht te krijgen waar in Nederland de mooie plekken zijn voor een wijngaard. Ik houd rekening met eerder bepaalde terroirparameters, in combinatie met een idyllische locatie en goede bedrijfsruimte.

Grondsoort
Wijn ontleent zijn geur, smaak en kleur aan de kenmerken van de grondsoort. Vooral schrale grond dwingt de druivenplant op zoek te gaan naar voedingsstoffen en mineralen. Nederland heeft echter vooral rijke grond, waardoor de druivenplant eenvoudig aan zijn voeding komt. Sommige grondsoorten zijn minder geschikt, zoals veengrond.

Nederlandse grondsoorten
Zavelgrond - een mengsel van klei en zand

Windbescherming
In de open stukken van winderig Nederland is het goed om de gaard enigszins te beschermen tegen weer en wind. Niet volledig afschermen van elk stukje luchtverplaatsing! Nee, een voorzieningen van gewasbescherming bij de aanleg van de wijngaard is het aanhouden van een afstand van twee meter tussen de rijen druivenstokken. Op deze wijze heeft de wind vrij spel zodat het vocht makkelijker wordt verdreven. Moeilijk... Wat wel en wat niet te doen?

Wijndomein de Slootgaert
Over de windbescherming van Wijndomein de Slootgaert schrijft eigenaar Kees van Westrienen op zijn website:
"Het perceel was erg open, dus na aanschaf in november 2002 is eerst een windsingel aangeplant. Er is gekozen voor twee verschillende windsingels. De noord- en westzijde bestaan uit coniferen, deze groeien goed dicht en nemen niet te veel ruimte in. De oost- en zuidzijde bestaat uit een windsingel van 2,5 meter breed en bestaat uit 21 soorten bomen en struiken (vooral besdragende). Dit is goed voor een gevarieerd vogel- en insectenleven."

Drainage
Een zo laag mogelijk grondwaterniveau?

Fauna
Voor de gaard is het goed dat er een balans bestaat in de beestjes die zich wel en niet regelmatig komen. Een lieveheersbeestje eet luizen, een wesp tast de druif aan.

Flora
Een goede wijnrank is een rank die constant in stress verkeerd, zo heb ik een keer begrepen. Een van de manieren om dat te bereiken is concurrentie voor de wortels. Als dicht tegen de oppervlakte ook andere planten gebruik maken van water en voedsel in de grond, dan zal de druif dieper gaan groeien om daar z'n voedsel te vinden.

Dit geld ook voor arme grond, dus een combinatie van die twee is wellicht ideaal. Echter, arme grond is niet veel te vinden in onze lage landen.

De plantjes tussen de wijnranken die de strijd aangaan met de wortels van de druif kunnen meerdere doelen dienen, naast het veroorzaken van meer stress. De plant kan insecten aantrekken die goed zijn voor de gaard. De plant zelf kan ook lekker zijn, zoals bijvoorbeeld kruiden.

Wijngaard De Tappenmars
Schrijft:
De paden zijn ingezaaid met een mengsel van grassen, bloemen en klavers. Dit geeft een aantal voordelen zoals:
- het op een natuurlijke wijze voorzien in de stikstof behoefte van de druiven planten
- en zo bieden wij insecten de kans om op een natuurlijke wijze schimmels te bestrijden

Een goede hulp in de gaard zijn rozenstruiken. Deze rozen zijn er niet voor de sier, maar voorzien in vroegtijdige alarmering voor meeldauw op de druivenstokken. Meeldauw is een veel voorkomende plantenziekte. Het is een schimmel die de wijnranken kan aantasten. De rozen worden als eerste aangetast, zodat de wijnbouwer tijdig met de ziektebestrijding kan beginnen. Het verhaal heeft wel een scherp kantje, omdat de meeste rozenstruiken ook meeldauw-resistent zijn. Tegenwoordig wordt de roos vaak geplaatst om de legende in ere te houden.

De Dassemus
Over groenbemester:
Tussen de druiven worden elk jaar groenbemesters gezaaid. We gebruiken vooral vlinderbloemigen. Deze planten leven in symbiose met stikstofbindende bacteriën die stikstof uit de lucht binden. Na het afmaaien van de groembemester komt de stikstof vrij ten behoeve van de druivenstokken. We hebben een eigen mix gemaakt van diverse vlinderbloemigen, bladramanas en afrikaantjes. ‘s Zomers staat alles in bloei en dat ziet er geweldig uit.

Mooie plekken
Wijnstaete Op den Pas - Een stukje zon in het Vechtdal - Lemelerveld
Eigenaren Bernard en Sandra Smalbraak schrijven op hun site:
"Ja, we weten inmiddels wat we willen en ja, we weten naar welke type wijnen we streven en ja, we weten hoe we ze kunnen bereiken en ja, we willen een slag groter en een slag professioneler.

En toen begon het zoeken naar de juiste grond, liefst in combinatie met een huis. Om de risico's te spreiden, wilden we gelijktijdig een B&B starten. Dus moest het ook een leuke omgeving worden, niet te ver van een dorp of een stad en het liefst een oude ruime boerderijen niet te duur etc. etc. Een utopie? Ja, maar het is ons gelukt en mijn, inmiddels onze, dagdroom duurt daarmee voort."