Dag 14

Interview met René van Druenen, wijngaardenier en managing director van Viti BV

Op maandag 14 januari heb ik René van Druenen bezocht en met hem gesproken over zijn kennis en ervaring in de wijnwereld. De aanleiding van het gesprek was het houden van mijn eerste interview met een wijnboer, met de vragen zoals ik deze had opgesteld op dit blog.

Het werd echter al snel een free format gesprek van meer dan twee uren, inzoomend op de diverse details op en rond het wijnbedrijf en de Nederlandse wijnwereld.

Wijngaard Domein de Stad Maastricht
Wijngaardenier René van Druenen
Locatie Meerssenhoven 200, Maastricht
Website http://www.domeindestadmaastricht.nl/
Oppervlakte de Boekender Wingerd, een kleine 2 ha groot en de Weerter Wingerd, ruim 2,5 ha groot
Druiven Johanniter, Solaris (wit) Regent, Rondo en Acolon (rood) - De Weerter Wingerd functioneert daarnaast ook als proefveld voor nieuwe wijngaarden met veelbelovende de afgelopen jaren ontwikkelde nieuwe rassen (enkele Cabernets en dergelijke)

Voormalig boekhandelaar René is van huis uit journalist. Op een dag reed hij langs een te koop staand fruitbedrijf en heeft die aangekocht met het idee een wijngaard te beginnen. Met ondersteuning van know-how uit Duitsland is hij zo’n tien jaar geleden begonnen met het aanleggen van de gaarden.

Druiven
Er is gekozen voor de niet-klassieke druivenrassen. Deze staan wel veel aangeplant in Limburg, waar dat beter gaat dan in de rest van Nederland. René koos voor de Regent en de Rondo voor de productie van rode wijnen en Solaris en Johanniter voor wit. Later is ook de Acolon aangeplant.

Dit zijn allemaal nieuwe, in Duitsland ontwikkelde druivenrassen, die beduidend beter bestand zijn tegen schimmel en vroeg afrijpen. Deze rassen worden veel in Nederland, maar ook in Polen, Denemarken en zelfs Zweden aangeplant.

Ervaringen met Solaris is dat deze wellicht té vroeg afrijpt, zelfs voor Limburg. De Solaris kan in slecht weer zelfs in augustus afgerijpt zijn en dus gevoelig voor wespen. De Regent maakt een meer mooiere wijn door iets met hout te doen.

Mooie en interessante wijnen zijn ook te maken door iets te doen met assembleren. Goede mix is bijvoorbeeld 90% Johanniter en 10% Solaris.

De keuze die ik zou kunnen maken in de druiven voor mijn gaard kan ook bepaald worden door te letten op soorten met meer ruimte tussen de druiven aan de tros. Dit droogt sneller, je ziet schimmel beter en eventuele schimmel is beter bestrijdbaar.

Daarbij moet ik ook niet vergeten te denken aan mogelijke opbrengsten. Zo kan je bijvoorbeeld in een goed jaar met Pinot Noir een rode wijn maken. Is het jaar slechter, dan levert de druif nog een aardige witte wijn. Nog een tandje slchter? Bruis.

De keuze van de onderstam dient te worden gebaseerd op de ondergrond waarop de druiven komen. De veredelaar maakt de combinatie. In principe is elke combinatie mogelijk. Maar een moeilijke kloon met moeilijke onderstam is beperkt verkrijgbaar. Goed overleg hierover met de veredelaar en/of technisch adviseur is een must. Tip: kijk bij Antes Rebveredlung voor beschikbaarheidsoverzicht van onderstam in combinatie met bovenstam.

Tijdens het gesprek komt ook snoei en opbindmethode ter sprake. Dit is een onderwerp waar ik nog niet op gekomen was. Hier valt veel over te zeggen. De eigenlijk keuze hangt af van het gekozen ras. Maar je kan het ook omdraaien. De groeimanier van de plant geeft commerciële overwegingen mee. Een plant die rechtop groeit heb je minder werk aan!

Biologisch versus duurzaam
Pas bij de keuze voor een Biologisch wijnbedrijf op met welke soorten je aanplant, de bestrijding wordt zeer beperkt. Er is een gaard in Limburg waar al drie jaar nagenoeg geen opbrengst van betekenis is geweest door deze nobele, maar commercieel pittige keuze. René gebruikt wel bestrijdingsmiddelen, maar houdt er een duurzaam standpunt op na. Alleen bestrijden als nodig en wáár nodig.

Locatie
Wijnbouw in Nederland is op nagenoeg elke ondergrond mogelijk. Eigenlijk is alleen veengrond af te raden om iets van wijn op te verbouwen. Maar om een interessante wijn te maken zijn er interessante keuzes te maken. Natuurlijk kan je wel druiven verbouwen op de oude en drassige zeebodem die Nederland rijk is… maar of dat de mooiste wijnen oplevert?
Ervaringen met druivenplanten in een streek kan heel goed bij een fruitteler gehaald worden. Wat voor ervaringen hebben zij? Dat is te plotten op druifteelt.

Daarbij kan een stad en ook water, zoals hier de Maas, veel warmte geven. Is er een heuvel, ga aan de oostkant zitten, wat weg van de heersende westenwind. Goed gebruik maken van deze omgevingsfactoren kan zorgen voor een drogere gaard, maximaal beschermd van het relatief ongunstige klimaat van ons land. Goede keuzes kunnen de natuurlijke vijanden van de wijngaard, bijvoorbeeld schimmel, beperken.

Machines en apparatuur
Er is een goede tweedehandsmarkt voor machines en apparatuur in bijvoorbeeld Duitsland. De Nederlandse wijnbouw is vooral Duits georiënteerd. René heeft een begin gemaakt met een tweedehands pers en pomp. Alle andere apparaten zijn nieuw aangeschaft. De tweedehands apparatuur mag ondertussen wel vervangen worden.

Gebruikte eikenhouten vaten zijn goed in te kopen. Bottelen kan zelfs mobiel. Er zijn Duitse bottelaars die langs kunnen komen rijden, die in een dag de hele oogst kunnen verwerken… Zeker overwegen!

Opleiding
René heeft alles gewoon uit praktijk geleerd. Toen hij begon was er ook geen cursus. Zijn methode is vooral eerst veel praktijkervaring opdoen, dan verder studeren. Zijn advies is vooral die opleiding niet te doen, anders kom je te veel in de tradities. Een goed advies is om bij bestaande bedrijven mee te werken, praktijkervaring opdoen. Verder de tip: Syntra geeft in België hele goede cursussen. Soort ROC, met veel praktijkervaring! Het is een stevige cursus.

Business plan
Een van de belangrijkste leerpunten in het gesprek met René was voor mij de zaken die we besproken hebben over het business plan. Naast het gebruikelijke nut en noodzaak van een business plan, is het nuttig na te denken over met welke wijn het bedrijf zich gaat profileren.

Het is voor bijvoorbeeld een voormalige fruitteler niet moeilijk om zo goed mogelijk druiven te verbouwen, maar dat is in de wijnwereld het halve werk. Het eindproduct is wijn! Weinig wijngaarden in Nederland hebben doel en een doelgroep voor de wijn die uit het bedrijf vloeit.

Welke wijnen wil ik gaan maken? Mono cépage of geassembleerd? Rood, wit, bruis, dessert, versterkt? Voor de consument, de horeca of de handel? Toegankelijke wijnen in de goedkopere segmenten of complexere wijnen met een hogere verkoopprijs?

De start van het bedrijf in een stappenplan:
1. Eerste stap moet zijn te bepalen op welke grond de gaard gaat komen. Denk hierbij ook aan maximaal voordeel te halen uit omgevingsfactoren. Een optie gevonden? Dan er en bodemonderzoek op laten doen. Kies je deze grond of ga je verder zoeken?
2. Keuze gemaakt? Dan kiezen welke onderstam er goed geschikt is voor deze grond.
3. Business plan maken. Welke wijnen wil ik verkopen én hoe, gecombineerd met de mogelijkheden die de grond bied.
4. Dan kiezen welke druifsoorten daarop komen
5. Dan goed plannen. In najaar zijn meeste planten goed te koop.
6. Dan beginnen met aanbouwen…

Slot
Dit eerste interview met een wijngaardenier is voor mij zeer zinvol geweest. Ik ben René van Druenen dan ook zeer erkentelijk voor de tijd die hij voor mij beschikbaar heeft gemaakt, inclusief het halen en brengen naar onze auto – die een paar honderd meter voor aankomst bij René er totaal ermee ophield… Dat bleek de ‘uitlaatgasrecirculatieklep met koeler’ te zijn… Weer wat geleerd!



Entree van het wijndomein